Egzama (Atopik dermatit) kronik bir cilt hastalığı olarak bilinir. Ciltte kızarıklık, kaşıntı, kuruluk, kabarcıklar ve bazen de kabuklanma gibi semptomlarla kendini gösterir. Genellikle bebeklerde ve küçük çocuklarda görülür. Ancak yetişkinlik döneminde de sıklıkla karşılaşılır. Atopik dermatit, kalıtsal yatkınlık ve cilt kuruluğunun birleşimi sonucunda meydana gelebilir.
Egzama belirtileri çoğunlukla kaşıntı ile başlar. Egzama ve kızarıklık; genellikle yüz, dirsekler, dizler ve ellerde ortaya çıkar. Daha sonra ise ilerlemenin durumuna göre cildin diğer bölgelerine yayılım gösterebilir. Kızarıklık kimi zaman yuvarlak, çatlamış ve kabuklu bir görünüm ile kendini belli eder. Cilt kuruluğu ve kızarıklık en sık görülen belirtileri olsa da pullanma ve iltihaplanma gibi semptomlar da görülebilir. Kaşıntı, genellikle sık görülen ve en rahatsız edici özelliğidir. Kaşıntının şiddetli olduğu vakalarda uykusuzluk, kaygı ve depresyon gibi ciddi sonuçlarla karşılaşılabilir.
Atopik dermatit belirtileri; stres, kimyasal maddeler, alerjik reaksiyonlar, enfeksiyonlar, aşırı terleme, sıcak veya soğuk havanın sebep olduğu cilt hassasiyeti gibi farklı faktörler halinde sıralanabilir. Ayrıca, hastalığı egzamayı tetikleyen diğer faktörler; gıda alerjileri, polenler ve ev tozu akarları gibi çevresel faktörler de olabilir. "Atopik dermatit nedir? ve "Egzama nasıl geçer?” gibi sorularınızın cevaplarını yazının devamında bulabilirsiniz.
Egzamanın tedavisi, semptomların ciddiyetine, kişinin yaşına, cinsiyetine, sağlık durumuna ve cilt hassasiyetlerine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Hastalığın tedavisi, cildin nemlendirilmesini ve yatıştırılmasını temel alır. Cildin nemlendirilmesinin ardından kaşıntının azaltılması, enfeksiyonların önlenmesi ve lezyonların iyileştirilmesine yönelik tedaviler uygulanır. Semptomların derecesine göre, kaşıntıyı hafifletmek için, doktor tarafından kortizon içerikli kremlerin kullanımı önerilebilir.
Tedavi için kullanılan ilaçlar ve nemlendirici ürünler sayesinde semptomların azaltılması sağlansa da bu etki kalıcı olmayabilir. Tetikleyicilerin etkisiyle tekrar ataklar yaşanabilir. Egzama ile mücadelede en iyi yöntem, hayat akışınızda meydana gelen tetikleyicileri tespit etmek ve uzak durmaktır. Bunun yanında düzenli olarak yapılan nemlendirme işlemleri ve kremler de mücadelenizde büyük rol oynayabilir.
Egzama (Atopik Dermatit) Nedir?
Ciltte kronik olarak tekrarlanan ve zaman zaman atağa geçen egzama, özellikle kuru ciltlerde ortaya çıkar. Kaşıntının yanı sıra kırmızı lezyonlarla kendini gösterir. Atopik dermatit, genellikle çocukluk döneminde ortaya çıksa da yetişkinlerde atopik dermatit görülme sıklığı da oldukça fazladır. Çevresel faktörler ve duygusal strese bağlı olarak cilt hassasiyetinin arttığı zamanlarda ortaya çıkar. Özellikle stresli dönemlerinde semptomların görülme sıklığı artar. Atopik dermatit, ciltte çatlak ve yaraların oluşumu ile kendini gösterir. Kontrol altına alınmadığında kalıcı cilt hasarları ve enfeksiyonların oluşmasına neden olabilir.
Atopik dermatit, özellikle el ve ayaklarda görülür. Bu bölgeler, tahriş edici maddelere ve kimyasallara en sık maruz kalan bölgelerdir. Bu bölgelerde nem kaybı da daha fazla olur. Bu nedenle özellikle bu bölgelerde atopik dermatit semptomları daha belirgin olabilir.
Atopik dermatit hastalığı, bazı kişilerde alerjik bir reaksiyonun sonucu olarak da ortaya çıkabilir. Reaksiyonlar genellikle ciltte kaşıntı ve döküntüye neden olur ve akabinde kırmızı lezyonlar ve şişlikler meydana gelebilir. İlerleyen evrede ise farklı bölgelere yayılım gösterebilir. Uzun süre tedavi edilmemesi ve şiddetlenerek genişlemesi, kalıcı hasarlar oluşturabilir.
Atopik dermatitin tedavisi, cilt yapısına ve semptomların türüne göre farklılık gösterir. Semptomların şiddeti, kişinin yaşı, sağlık durumu ve semptomların görüldüğü bölgeler tedavinin seyrini değiştirebilir. Genellikle, tedavinin ilk adımı olarak, cildin nemlendirilmesi önerilir. Egzamalı ciltler için cilt bakımı, nemlendirme ve diğer cilt yatıştırıcı ürünler önleyici ve iyileştirici olarak rol oynar. Cilt bakımınıza ve kullandığınız ürünlere dikkat etmeniz halinde, cildinizi yatıştırarak kaşıntıları hafifletebilir ve cildinizi enfeksiyonlara karşı koruyabilirsiniz.
Atopik dermatitle mücadele etmek zor olabilir. Bu sebeple semptomları gösteren bir kişinin kişisel, ruhsal ve cilt bakımlarına özen göstermesi önemlidir. Egzama belirtileriyle başa çıkabilmek için cilt bakımına özen göstermek, stressiz bir yaşam sürmek, egzama tetikleyicilerinden uzak durmak, atakların sebeplerini ve periyotlarını belirleyerek önlem almak etkili bir çözüm olabilir.
Egzamanın Belirtileri Nelerdir ve Nasıl Teşhis Edilir?
Egzama belirtileri, hastalığın şiddetine ve bölgeye göre değişiklik gösterir. Sıklıkla karşınıza çıkabilecek egzama belirtileri şunlardır:
- Cilt kuruluğu: Egzama, cildin nem oranını azaltır ve ciltte kuruluk ve pul pul dökülme gibi semptomlara görülür.
- Kızarıklık: Ciltte kırmızı lezyonlar, iltihaplanma ve kızarıklık oluşabilir.
- Kaşıntı: Ciltte kaşıntıya neden olabilir. Kaşıntı, zamanla cildin tahriş olmasına ve semptomların kötüleşmesine neden olabilir. En sık görülen belirtisidir.
- Kabuklanma: Ciltte kabuklanma ve soyulma meydana gelebilir.
- Su toplamaları: Cildin bazı bölgelerinde su toplamalarına neden olabilir. Su toplamalarının patlaması sonucu açık yaralar oluşabilir.
Dermatologlar, semptomları değerlendirerek hastalığın teşhisini koyar. Egzama kalıtsal bir hastalık olduğundan, atopik dermatit hastalığı bulguları aile öyküsüne göre de şekillenebilir. İleri ve ciddi durumlarda cilt biyopsisinin de yapılması gerekebilir.
Egzama semptomları, diğer cilt rahatsızlıkları ile karıştırılabilir. Doğru teşhisin ve tedavinin uygulanabilmesi için semptomların bir dermatolog tarafından değerlendirilmesi gerekir. Egzama teşhisi konulduktan sonra, doktor semptomların şiddetine ve semptomların görüldüğü bölgeye göre atopik dermatit tedavisi oluşturabilir. Bu sayede ileri seviyede meydana gelen egzamanın cilt enfeksiyonlarına neden olmasının da önüne geçilebilir.
Egzamanın semptomları yaşam kalitesini de olumsuz yönde etkiler. Özellikle egzama nedeniyle meydana gelen kaşıntı, sosyal hayatı etkilediği gibi kıyafet seçimlerini ve aktivite düzeylerini de sınırlar.
Egzama Tedavisi ve Önleme Yöntemleri
Egzama ile hayatına devam eden kişiler, semptomların azaltılması ve tekrarlanmasını önlemek adına birçok tedavi yöntemini kullanabilirler. Egzama tedavisi öncelikle cildin nemlendirilmesine ve enfeksiyonun engellenmesine odaklanır. Doktorlar tarafından atopik dermatit krem reçete edilir. Bu kremlerin içeriği genellikle, topikal kortikosteroidler, kalsineürin inhibitörleri, immün modülatörler ve antihistaminiklerden oluşur.
Kortikosteroidler, inflamasyonu azaltmak için kullanılırken, kalsineürin inhibitörleri, cildin enfeksiyon riskini azaltmaya yardımcı olur. Immün modülatörler ise cildin doğal savunma mekanizmasını etkiler ve egzama semptomlarını kontrol altında tutar. Antihistaminikler, kaşıntıyı azaltmak için kullanılır ve kaşıntı sebepli uykusuzluğun önüne geçmeyi amaçlar.
Kullanılan kremlerin ve tedavi yöntemlerinin yanı sıra, semptomların azaltılması için evde uygulayabileceğiniz bazı yöntemler de bulunur. Özellikle cildin nemlendirilmesi sayesinde, büyük oranda rahatlama sağlanabilir. Banyodan çıktıktan sonra nemlendirici losyon krem yada yağların kullanımını alışkanlık haline getirerek meydana gelebilecek semptomların önüne geçebilirsiniz. Parfüm ve sabun gibi maddeler, egzamalı ciltler için tehdit oluşturabilir.
Ayrıca cildinde egzama problemi olan kişiler için stres de ciddi bir atak sebebi olabilir. Stres yönetimi sayesinde bu atakların önüne geçebilirsiniz. Yoga, meditasyon ve nefes egzersizleri, stresinizin azalmasında büyük rol oynar.
Egzama ataklarından korunmak için önlemler almanız gerekebilir. Bu durumlarda, egzama atağınızın sebeplerini tespit etmek önemlidir. Aksi takdirde aynı sebeplere bağlı olarak tetiklenen ataklar yaşayabilirsiniz. Anlık ataklarınızda, kaşıntıyı azaltmak için soğuk kompresler kullanabilirsiniz. Tahriş edici maddelerden kaçınmak da semptomların tekrarlamasını önlemeye yardımcı olabilir.
Atopik dermatit bitkisel tedavi yöntemleri de atakların sakinleştirilmesinde yardımcınız olabilir. Aloe Vera özütü, Hint yağı veya balı egzama kuruluğunun bulunduğu yere uyguladığınızda nemlendirici etkisi sayesinde cildinizi yatıştırabilirsiniz. Ancak bitkisel tedavilerin etkileri de kişiden kişiye değişiklik gösterebilir. Semptomlarınızın şekli ve ciddiyeti tedavinin seyrini belirler. Ayrıca bazı bitkilerin alerjik reaksiyonlara sebep olabileceği de unutulmamalıdır. Bu sebeple bitkisel tedavileri tercih etmeden önce doktorunuza danışmanız önem taşır
